W ostatnich tygodniach miałem okazję wykonać lot jako pilot bezpieczeństwa czyli z formalnego punktu widzenia pasażer tak długo aż siedzący na lewym fotelu PIC jest zdolny dowodzić samolotem. Na pytanie zadane dowódcy przed lotem: “czy uzgodniłeś lądowanie?” usłyszałem: “wszystko załatwione”. Jak było naprawdę. Krótka lekcja odnośnie planowania lotów i wywar z przepisów lotniczych.

Przelot z pewnego lotniska położonego u podnóża Tatr na lądowisko Poznań-Bednary wg zasad mieszanych tj. start i lądowanie VFR, a trasa IFR, gdyż raportowano chmury o podstawach 1200 ft. Po dolocie w okolice Poznania przechodzimy do lotu VFR, wchodzimy w krąg nadlotniskowy i zauważam jeżdżące po drodze startowej maszyny rolnicze. Okazało się, że jednak nic nie jest załatwione. Lecimy na Kobylnicę.

Celem uniknięcia podobnych wpadek, które jak zauważyłem zdarzają się wielu pilotom, przytoczę trochę przepisów z ustawy prawo lotnicze.

Gdzie może wylądować samolot (planowo)? Na lotnisku lub lądowisku. Lotnisko może być publiczne lub użytku wyłącznego (prywatne). Lądowisko może być ewidencjonowane lub nieewidencjonowane. Dla usystematyzowania kilka definicji.

Art. 2 ust. 4) lotniskiem jest wydzielony obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni w całości lub w części przeznaczony do wykonywania startów, lądowań i naziemnego lub nawodnego ruchu statków powietrznych, wraz ze znajdującymi się w jego granicach obiektami i urządzeniami budowlanymi o charakterze trwałym, wpisany do rejestru lotnisk;

Art. 2 ust. 5) lądowiskiem jest obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni, który może być w całości lub w części wykorzystywany do startów i lądowań naziemnego lub nawodnego ruchu statków powietrznych;

Art. 2 ust. 17) portem lotniczym jest lotnisko użytku publicznego wykorzystywane do lotów handlowych;

Skoro już wiemy, czym jest lotnisko, a czym lądowisko, a także, że pojęć lotnisko i port lotniczy nie wolno używać zamiennie zajmijmy się ich dalszym podziałem.

Art. 54 ust. 2) Lotniskiem użytku publicznego jest lotnisko otwarte dla wszystkich statków powietrznych w terminach i godzinach ustalonych przez zarządzającego tym lotniskiem i podanych do publicznej wiadomości.

Art. 54 ust. 3) Lotniskiem użytku wyłącznego jest lotnisko wykorzystywane przez zarządzającego tym lotniskiem, użytkowników lotniska wymienionych w dokumentacji rejestracyjnej tego lotniska oraz za zgodą zarządzającego lotniskiem – przez innych użytkowników lotniska.

Odmienna sytuacja jest w przypadku lądowisk. Wprawdzie w myśl art. 93 ust. 2) lądowiska podlegają wpisowi do ewidencji lądowisk to wyłączone są z niego lądowiska użytkowane nie częściej niż 14 dni w ciągu kolejnych 12 miesięcy (art. 93 ust. 6).

Art. 93 ust. 2) Lądowiska podlegają wpisowi do ewidencji lądowisk, prowadzonej przez Prezesa Urzędu, na wniosek zgłaszającego lądowisko posiadającego zgodę posiadacza nieruchomości, na której znajduje się lądowisko, po uzyskaniu pozytywnej opinii instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego i właściwej miejscowo gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta).

Art. 93 ust. 6) Przepisy ust. 2–5 nie dotyczą lądowisk wykorzystywanych nie częściej niż 14 dni w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Start i lądowanie na takim lądowisku mogą zostać wykonane za zgodą posiadacza nieruchomości, na której znajduje się lądowisko.

Teraz najważniejsze. Zgłaszający lądowisko jest odpowiedzialny za jego bezpieczną eksploatację i tylko za jego zgodą można na lądowisku wykonywać operacje lotnicze, a odpowiedzialność za wybór lądowiska jako miejsca startu lub lądowania ponosi dowódca statku powietrznego.

Art. 93 ust. 4) Starty i lądowania statków powietrznych mogą być wykonywane na lądowiskach tylko za zgodą zgłaszającego lądowisko i zgodnie z instrukcją operacyjną lądowiska.

Art. 93 ust. 5) Za bezpieczną eksploatację lądowiska odpowiada zgłaszający lądowisko.

Art. 93 ust. 7) Odpowiedzialność za wybór lądowiska jako miejsca startu i lądowania statku powietrznego ponosi dowódca statku powietrznego.

Podsumowując. Lot na lotnisko użytku publicznego wymaga zapoznania się ze zbiorem informacji lotniczych (AIP) odnośnie dostępności tego lotniska oraz godzin jego otwarcia, a także opłat obowiązujących za skorzystanie z danego lotniska.

Lot na lotnisko użytku wyłącznego lub lądowisko wymaga zgody odpowiednio zarządzającego danym lotniskiem lub zgłaszającego lądowisko. Tylko po uzgodnieniu i otrzymaniu zgodny można wykonać w danym miejscu operację zgodnie z instrukcją operacyjną danego miejsca.

Lot na lądowisko nieewidencjonowane wymaga zgody właściciela terenu, na którym dane lądowisko się znajduje.

Z powyższych powodów unikam miejsc innych niż lotniska publiczne poza granicami RP gdyż brak znajomości lokalnego prawa i potencjalna bariera językowa (zarządzający lądowiskami rzadko mówią dobrze po angielsku) może narazić mnie na nieprzyjemne konsekwencje. W Polsce należy bezwzględnie stosować się do powyższych zasad.